Jaarverslag 2021

Onze resultaten in 2021

3.1

3.2 Wat we hebben gedaan als pensioenuitvoerder

Samen met de pensioenfondsen hebben we de pensioenadministratie geoptimaliseerd. Innovatie en digitalisering spelen hierbij een steeds belangrijkere rol. 

3.2.1 Grip op Data

Een belangrijk programma bij de pensioenuitvoering is Grip op Data. Dit programma, dat we op verzoek van ABP zijn gestart, omvat herstelacties in de pensioenadministratie. Al in 2019 zijn we gestart met het corrigeren van de data en in 2020 is ons project Grip op Data volledig op stoom gekomen. 

Met de lange pensioenhistorie die ons huidige pensioenstelsel kent, kunnen onjuistheden of onvolkomenheden in de administratie zijn geslopen. Een belangrijke oorzaak is de jarenlange opeenstapeling van complexe regelgeving, met een veelheid aan errata en talloze technische wijzigingen en uitzonderingssituaties, met name in de pensioenregeling van ABP. Er zijn ook fouten in de administratie geslopen omdat het herstel in het verleden onvolledig is uitgevoerd en doordat externe partijen de gegevens niet correct hebben verwerkt of onjuist hebben aangeleverd.

Nu we gaan overstappen op een nieuw pensioenstelsel en praktisch gezien dus ook op een nieuwe manier van administreren in een nieuwe polis- en kapitaaladministratie, is deze grondige check van alle gegevens des te belangrijker. De data die overgaan naar het nieuwe pensioen moeten schoon, actueel en compleet zijn. 

Herstelacties

Het aantal herstelacties is groter dan we eerder hadden ingeschat. In 2021 hebben we het project verder uitgebreid en hebben we onze planning moeten bijstellen. Dit laat zien dat Grip op Data geen gemakkelijke opgave is. De administratie van pensioenaanspraken, premiebetalingen en alles wat daarmee samenhangt is een groot en complex proces. Dat neemt niet weg dat deelnemers erop moeten kunnen vertrouwen dat het door hen opgebouwde pensioen correct is geregistreerd en berekend. Daarom hebben we additioneel geïnvesteerd in verdergaande automatisering, we gebruiken de nieuwste methoden voor data-analyse en we hebben specialisten aangenomen en APG'ers van andere afdelingen op dit majeure project gezet. 

In eerste instantie gaat het nog om ABP, het grootste van onze acht pensioenfondsen. Met ABP hebben we afspraken gemaakt binnen welke termijn we de noodzakelijke herstelacties zullen afronden. Met de andere fondsklanten overleggen we wanneer en hoe we hun pensioenadministraties onder de loep nemen. 

Onze ambities liggen hoog, de huidige complexiteit van de regelgeving mag niet terugkeren in het nieuwe pensioenstelsel. Dat is de inzet van APG bij de nieuwe pensioenwet. En voor Grip op Data geldt dat we snel weer toe willen naar omstandigheden waarin we onze capaciteit daar inzetten waar we in goed overleg met onze pensioenklanten kunnen werken aan het Pensioen van Straks.

Samenvallende diensttijd

Het kan zijn dat een uitkering moet worden gecorrigeerd, of dat een nabetaling of aanvulling nodig is. APG spoort rechthebbenden actief op. Ook in 2021 hebben we in nauwe afstemming met ABP een aantal herstelacties uitgevoerd. Uitgangspunt is dat de deelnemers het pensioen krijgen waar ze recht op hebben. In de herstelactie Samenvallende Diensttijd, waarin deelnemers die gelijktijdig met hun partner pensioen hebben opgebouwd recht hebben op een aanvulling, maar die niet hebben aangevraagd, hebben we meer dan 40.000 door deelnemers ingediende aanvragen voor de aanvullende uitkering verwerkt.

Waar nodig hebben we namens het pensioenfonds acties tot fiscale compensatie in gang gezet voor een deel van deze deelnemers. 

3.2.2 Digitale veiligheid en privacy

Digitalisering vormt een cruciaal onderdeel van onze strategie. Er zijn veel zaken die aandacht vragen: zo willen we de digitale vaardigheden van onze medewerkers verder ontwikkelen en de nieuwste technologie inzetten in onze processen en dienstverlening. Verder geven we hoge prioriteit aan de digitale veiligheid van onze organisatie en alle (persoonlijke) gegevens die we beheren. We wapenen ons tegen cybercriminaliteit, die wereldwijd een steeds hogere vlucht neemt en daarmee een steeds groter risico vormt voor de continuïteit van de operatie.

Als bedrijf zetten we in op ICT-transformatie, we leunen steeds meer en sterker op geautomatiseerde toepassingen. Om samenhang aan te brengen in onze digitale agenda, is per 1 januari 2022 een Chief Digital Officer (CDO) aangesteld. Hij gaat in deze nieuwe functie leidinggeven aan de Group Digital Office. Deze groep wordt het eerste aanspreekpunt voor alles wat speelt op het vlak van digitalisering. Voor meer informatie over digitale veiligheid, zie de paragraaf Risicomanagement.

3.2.3 Prijs per deelnemer

Ons uitgangspunt is eenvoudig: hoe efficiënter onze organisatie, hoe minder we uitgeven, hoe meer geld er per deelnemer overblijft dat werkelijk in het pensioen kan worden gestopt. We willen dus de kosten voor de deelnemer zo laag mogelijk houden, zonder dat dat afbreuk doet aan de kwaliteit van onze dienstverlening. De afgelopen jaren hebben we hier hard aan gewerkt.

In de toekomst is een verdere daling van de prijs per deelnemer noodzakelijk. Onze focus lag in 2021 op het efficiënter maken van onze organisatie. In afstemming met onze pensioenfondsklanten hebben we geïnvesteerd in het verhogen van onze deelnemergerichtheid door te starten met de strategische initiatieven Grip op Data en Pensioen van Straks. Met een aantal klanten zijn afspraken gemaakt over de financiering hiervan, waardoor de gemiddelde prijs per deelnemer in 2021 is gestegen naar 70,30 euro. De verwachting is dat deze initiatieven de komende jaren zullen leiden tot forse investeringen, met als gevolg dat de prijs per deelnemer de komende jaren verder zal toenemen.

De overgang naar het nieuwe pensioenstelsel biedt ons wel de mogelijkheid om onze IT-systemen te moderniseren, de complexiteit in onze pensioenuitvoering te reduceren en onze processen efficiënter te maken en verder te automatiseren. Dit moet er op termijn voor zorgen dat onze kosten voor de pensioenuitvoering flink lager worden zodat dit, na invoering van het nieuwe pensioenstelsel, tot een aanzienlijke daling van de prijs per deelnemer zal leiden.

3.3 Voorbereiden op het nieuwe pensioenstelsel

Het lijkt misschien nog ver weg, maar APG is nu al druk bezig met deze grote operatie. Alle delen van het bedrijf krijgen te maken met dit compleet andere stelsel.

De grootste verandering vindt plaats bij de pensioenuitvoering. Ook ons vermogensbeheer zal nauwer verweven zijn met de pensioenadministatie en dienstverlening. Immers, in het nieuwe stelsel wordt de precieze hoogte van het pensioen niet meer afgeleid van het eerder verdiende salaris, maar van de ingelegde premie én het rendement van de beleggingen. Het nieuwe pensioenstelsel is de meest ingrijpende wijziging in de historie van APG. Deze 'revolutie’ zal veel capaciteit, budget, middelen en tijd vergen. We hebben de heldere keus gemaakt dat deze immense operatie voorrang heeft. We kunnen het ons niet permitteren tijd te verliezen in het aanpassen van de organisatie, de interne processen en ICT-systemen. Vandaar dat we hier 'bovenop' zitten. De nieuwe pensioenadministratie moet overigens al ruim voor 2027 gereed zijn: we verwachten dat in 2025 de eerste fondsen overstappen op het nieuwe pensioen. 

3.3.1 Nieuw stelsel, nieuw systeem

Er komt een nieuw ICT-systeem voor onze polis- en kapitaaladministratie. Hierin worden alle pensioenen geadministreerd zodra het nieuwe stelsel in werking treedt. We moeten dat op zo'n manier inrichten dat de deelnemers hun persoonlijke pensioenvermogen kunnen inzien. 
In 2021 hebben we een plan opgesteld wat we de komende jaren op ICT-gebied willen bereiken. We zijn al op zoek gegaan naar partners die dit cruciale systeem kunnen leveren en ons helpen met het veilig en foutloos overzetten van de gegevens van de 4,8 miljoen deelnemers, met alle informatie en regelingen die daarbij horen. Dat gebeurt met uiterste zorg. Ten eerste moeten alle opgebouwde rechten volledig worden overgezet, we noemen dit ‘invaren’. Bovendien moeten alle gegevens achteraf herleidbaar zijn en is het noodzaak dat de hele procedure van begin tot eind veilig is en voldoet aan alle privacywetgeving en -regels. Natuurlijk moet het ook voor de deelnemers goed te begrijpen zijn.

3.3.2 Externe en interne communicatie

Onze dienstverlening zal drastisch veranderen. Hoe die er precies gaat uitzien, hangt voor een groot deel af van de pensioenfondsen. Een belangrijk element hierbij is de communicatie: we moeten alles goed kunnen uitleggen aan de pensioendeelnemers, in het algemeen maar ook individueel. Velen zullen zich bijvoorbeeld afvragen hoe het pensioenbedrag tot stand is gekomen, waarom het fluctueert, of waarin de ingelegde premie is belegd.

We blijven gedurende de hele overgangsperiode duidelijk maken wat we aan het doen zijn – zowel extern als intern. We hebben binnen APG teams samengesteld die onder meer interactieve kennissessies voor collega's organiseren, zodat die op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. APG is in 2021 gestart met de 'academies', een soort leergangen. Deze richten zich op verschillende kennis- en taakgebieden, en bereiden de medewerkers voor op de veranderingen die nodig zijn voor het nieuwe pensioenstelsel. Die betrokkenheid is cruciaal: de nieuwe structuur zal nog meer zijn gericht op de pensioendeelnemers.

3.3.3 Flexibele organisatie

De komende jaren zal er veel van onze organisatie worden gevraagd. We zullen ons op veel fronten moeten aanpassen. Het is daarom belangrijk dat we wendbaar blijven.
De zogeheten klantteams, waarmee we enkele jaren geleden zijn begonnen, helpen hierbij. Dit zijn teams van medewerkers met verschillende capaciteiten die samen werkzaamheden uitvoeren voor een bepaalde klant. We hebben dit in 2021 verder uitgebouwd. Ook in de komende jaren gaan we hiermee door. We zien dat we sneller en slimmer kunnen werken. Om- en bijscholing blijven nodig.

Ook automatisering staat ons meer en meer ten dienste. Niet alleen drukken we hiermee de kosten, we verkleinen ook de kans op fouten. Het aantal handmatige berekeningen, dat we eerder al bij bpfBOUW flink hadden verlaagd, is nu ook bij andere fondsen teruggedrongen.

3.4 Wat we hebben bereikt met ons vermogensbeheer

Voor de vier pensioenfondsen waarvoor wij het vermogensbeheer organiseren, beheerden we aan het einde van het boekjaar 2021 beleggingen ter waarde van 636 miljard euro.

3.4.1 Beheerd vermogen

Het beleggingsrendement was positief, met 10,4 procent in 2021 (2020: 6,6 procent). Dat komt overeen met 61 miljard euro. De groei in beheerd vermogen werd in 2021 voornamelijk veroorzaakt door hoge rendementen op de financiële markten. In 2021 groeiden de westerse economieën sneller dan verwacht, gedeeltelijk dankzij de fiscale stimuleringspaketten in de VS en Europa. Grote bedrijven floreerden hierdoor en zagen hun winst sterk toenemen. Private en beursgenoteerde aandelen, vastgoed en grondstoffen boekten hoge rendementen. Gedurende het jaar steeg de rente, wat leidde tot verliezen voor staatsobligaties. Andere vastrentende beleggingen droegen wel bij aan een positief beleggingsrendement.

In een markt met hoge rendementen, zoals afgelopen jaar, is het voor onze klanten van belang om een betrouwbare  exposure aan de financiële markten te hebben. Als alles goed gaat, vertegenwoordigen de benchmark rendementen namelijk het grootste gedeelte van de beleggingsresultaten die we voor onze klanten behalen. Naast deze exposure kijken we vervolgens naar het extra rendement dat we met ons vermogensbeheer hebben behaald.

Onze prestaties als langetermijnbelegger kunnen het beste over een langer tijdsbestek worden beoordeeld. De onderstaande tabel toont de jaarlijkse rendementen en de extra (excess) rendementen van onze beleggingsstrategieën voor 2021 en voor de afgelopen vijf jaar. Op de onderstaande cijfers zijn externe beheerskosten en kosten van de prestatiebeloningen in mindering gebracht.  

Het totaal beheerd vermogen in de tabel sluit niet aan met het beheerd vermogen van 636 miljard. De tabel geeft namelijk niet alle strategieën en geen overlay weer. Per saldo hebben deze een negatieve waarde waardoor de bedragen in de tabel tot een hoger bedrag optellen.

3.4.2 Extra rendement

Als actieve belegger willen we voor onze klanten op de langere termijn een extra goed resultaat behalen. Dat wil zeggen: rendement boven de benchmark. Als dat wordt behaald noemen we dat extra rendement of 'outperformance'. Vaak gebruiken we daarvoor een marktindex die het gemiddelde rendement in de markt uitdrukt. We gebruiken verschillende strategieën om de prestaties van de markt te overtreffen. Onze beleggingsbeslissingen zijn gebaseerd op menselijke beoordeling, datagedreven analytische modellen en macro-economische en bedrijfsspecifieke analyses. Dit kan leiden tot duidelijke keuzes binnen bepaalde beleggingscategorieën, of juist tot het aanbrengen van spreiding over verschillende beleggingscategorieën. Deze combinatie van verschillende benaderingen biedt een goed uitgangspunt om op de langere termijn een hoger dan gemiddeld rendement te behalen.

In de afgelopen vijf jaar hebben we een gemiddeld extra rendement van 54 basispunten (0,54 procent) gerealiseerd, gemeten over alle beleggingen die voor onze pensioenfondsklanten zijn beheerd. Ons extra rendement in 2021 was 105 basispunten. Dat is beter dan gemiddeld. Het positieve resultaat is mede te danken aan spreiding: een negatief extra rendement in liquide beleggingen werd gecompenseerd door illiquide beleggingen en tactische asset allocatie. Over een langere periode presteren alle drie beleggingscategorieën beter dan de markt.  

Liquide beleggingen

Liquide beleggingen behaalden, na kosten, een negatief rendement in 2021, en een licht positief rendement over de laatste vijf jaar. Met beleggingen in Credits werd een ruime outperformance gehaald, en ook in Emerging Market Debt werd in 2021 de benchmark verslagen. Actieve aandelenstrategieën leverden in totaal een negatieve performance op. Kwantitatieve strategieën, tot vorig jaar achterblijver, waren in herstel. De door fundamentele analyse gedreven strategieën bleven echter achter. Dit was mede het gevolg van aandelenselectie die de grote, dure tech-aandelen onderwoog. Over vijf jaar gemeten bewegen de fundamentele strategieën rond hun outperformance-doelstelling.

Illiquide beleggingen

In illiquide beleggingen werd een extra rendement van 131 basispunten behaald. Omdat er in veel illiquide beleggingen altijd wat meetonzekerheden zijn die samenhangen met het verschil in tijdigheid tussen portefeuille- en benchmarkinformatie zijn cijfers over een langere periode, vijf jaar bijvoorbeeld, representatiever. Ook over die meetperiode is het resultaat, met 39 basispunten, positief.  Een belangrijke bijdrage over zowel 2021 en de afgelopen vijf jaar werd geleverd door beleggingen in Private Equity, waar mede door een aantal gunstige 'exits' een goed resultaat werd geboekt. Infrastructure, in omvang kleiner dan Private Equity, boekte eveneens een sterke outperformance over beide tijdsperiodes. In Real Estate werd een gering extra rendement behaald over de afgelopen vijf jaar door een sterk resultaat in 2021. Ook Hedge Funds, waarvan de resultaten overigens minder meetonzekerheden kennen dan de meeste andere illiquide asset classes, zag in 2021 het resultaat zeer sterk verbeteren naar een ruime outperformance. Commodities handhaafde een goed vijfjaars track record ook na een negatief 2021.

Tactische asset allocatie

Tactische asset allocatie richtte zich in het afgelopen jaar op het overwegen van asset classes die gevoelig zijn voor verbeterende groeivooruitzichten en een toenemende risico-voorkeur van financiële markten. Het eerste omdat de wereld herstelt van de coronacrisis. Het tweede vanwege de nog altijd lage rente die veel beleggers ertoe dwingt een deel van hun vereiste rendement door het nemen van risico te behalen. Dit leverde in de meeste maanden extra rendement op. Omdat actieve posities, door beperkte stuurbaarheid, veelal een stuk kleiner waren dan in 2020 en de volatiliteit op markten lager, was het behaalde resultaat voor deze strategie niet zo hoog als in 2021. 

3.4.3 Kosten van vermogensbeheer

We besteden zorgvuldig aandacht aan de kosten die met onze beleggingsactiviteiten gepaard gaan. We maken deze kosten binnen onze eigen organisatie en voor het beheer van de beleggingen van onze klanten. De actieve beleggingsstijl van vermogensbeheer gaat gepaard met hogere kosten. Daarom moeten deze kosten een zo hoog mogelijk (extra) rendement opbrengen. Rekening houdend met de beleggings- en implementatiestijl, zien we dat over de langere termijn de door onze klanten betaalde beleggingskosten gemiddeld lager zijn dan die van vergelijkbare pensioenfondsen. Dit wordt bevestigd door externe benchmarking van beleggingskosten. 
In 2021 waren de kosten van de actieve beleggingsstijl met name zichtbaar in onze illiquide strategieën. Zowel de absolute rendementen als de extra rendementen waren hoog. Als gevolg daarvan was ook het absolute bedrag aan kosten voor onze klanten hoog.  Voor pensioenfondsen is dit een belangrijke overweging. De resultaten na aftrek van alle kosten waren evenwel zeer gunstig voor onze klanten.

3.4.4 Digitalisering

Niet alleen bij onze pensioenuitvoering, ook bij ons vermogensbeheer speelt digitalisering een steeds belangrijkere rol. In de markt van vermogensbeheer gaat het om het slim en uitgebreid gebruikmaken van data, automatisering van werkstromen en digitale analytische platforms. We beschouwen digitalisering als een instrument om waarde te creëren voor onze klanten en voor het behouden van ons concurrentievoordeel. Het digitaliseren van ons vermogensbeheer is daarom één van onze strategische thema's voor de komende vijf jaar.

We voerden de eerste vier projecten uit die betrekking hebben op data-analyse en -visualisatie.

Binnen portefeuillemanagement realiseerden we ‘realtime handelsanalyses’ om onze traders te adviseren over hun handelsstrategieën. Het team van Real Estate bedacht oplossingen om meer systematisch tot beslissingen te komen en informatie beter toegankelijk en herbruikbaar te maken.

Het team Fundamental Equities ontwierp, in samenwerking met een toeleverancier, een datagedreven platform voor relevante gegevensselectie. Het team ging ook een cocreatie-overeenkomst aan met een leverancier van telecomdata. Hierdoor nemen wij in de vermogensbeheersector een voorhoedepositie in op het gebied van marktinzichten.

Dochteronderneming Entis verbeterde zijn door NLP-gedreven (Natural Language Processing, natuurlijke taalverwerking) diensten. Daardoor werd, eveneens door middel van cocreatie, de levering van de eerste alfa 3.0-signalen voor Quant-aandelen mogelijk. 

De teams van Hedge Funds en Alternative Alpha verbeterden het evaluatieproces van de verschillende managers. Door meerdere handmatige taken te automatiseren, verbeterden zij  de operationele efficiëntie. 

In 2021 hebben we de fundamenten gelegd voor onze toekomstige cloud- en data-infrastructuur en we hebben modellen gelanceerd voor de datashop en data governance. Ook zijn we begonnen met het trainen van meer dan 200 collega’s in digitale vaardigheden en digitaal leiderschap en is de basis gelegd voor een Digitale Academie binnen APG. Met universiteiten werd samengewerkt om nieuwsberichten en financiële verklaringen snel door te pluizen op nieuwe inzichten. Dit onderzoek zal een rol spelen bij verdere innovatie in de komende jaren. Met een speciale branding campagne ‘AM digitalisering’ informeren we onze klanten over deze digitalisering van ons vermogensbeheer.

3.4.5 Nieuwe beleggingsoplossingen

Het Product Approval and Review Process (PARP) speelt een centrale rol bij productmanagement. Door dit productontwikkelingsproces wordt het productassortiment van APG-fondsen en aparte rekeningen uitgebreid, zoals voor de separatie van APG-fondsen en nieuwe beleggingsproducten voor bestaande pensioenfondsklanten, bijvoorbeeld Nederlandse woninghypotheken. In september 2021 werd het APG Developed Equities RI (Responsible Investing)-index fonds gelanceerd. Momenteel zijn er RI-index producten voor andere beleggingscategorieën, bijvoorbeeld opkomende markten, kredieten en vastgoed, in ontwikkeling.

3.4.6 Beleggen in Nederland

Op aangeven van de pensioenfondsen waar we voor werken, hebben we ook in 2021 meer ruimte gecreëerd voor beleggingen in Nederland. We hebben de beleggingen in infrastructuur (glasvezelverbindingen in kleine woonkernen en afgelegen gebieden, windmolens, slimme warmtenetten), vastgoed (hotels, studentenhuisvesting, outletcentra) en Nederlandse bedrijven verder uitgebreid. We bevorderen ook partnerschappen tussen particuliere beleggers en investeringsinstellingen (zoals InvestNL en Groeifonds). 

Het vermogen dat we beheren, is te groot om alleen in Nederland te beleggen. Ongeveer 4 procent van het vermogen dat we namens onze klanten beheren, is belegd in Nederland. Wanneer we een veel groter deel van de beleggingen zouden toewijzen aan onze binnenlandse markt, worden de prijzen opgedreven en is het risico te veel geconcentreerd. 
Namens onze klanten beleggen we eind 2021 meer dan een miljard euro in groene Nederlandse hypotheken van Vista. Tevens is APG een van de oprichters van LIST Amsterdam, een platform voor het verstrekken van leningen aan Nederlandse woningbouwverenigingen. 

Om investeringen door Nederlandse bedrijven na de coronacrisis te ondersteunen, stelden wij namens ABP in 2021 een bedrag van 100 miljoen euro beschikbaar voor achtergestelde leningen. Bedrijven die hiervoor in aanmerking komen zijn financieel gezond en hebben voldoende continuïteits- en winstvooruitzichten, maar hebben te maken met een verzwakte financiële positie door de beperkende maatregelen als gevolg van de pandemie. Dit Post-COVID Groeifinanciering Initiatief wordt eveneens ondersteund door ABN AMRO, ING en Rabobank.

3.4.7 Verantwoord beleggen

Voor elke belegging kijken we hoe het bedrijf omgaat met mensen en het milieu, en of het goed wordt bestuurd. Dit beleid is in lijn met nationale en internationale wetten en voorschriften, en voldoet aan de OESO-richtlijnen voor multinationale bedrijven. We verwachten van de bedrijven waarin we beleggen ook dat zij de Global Compact-regels van de VN inzake mensen- en arbeidsrechten, het milieu en de strijd tegen corruptie naleven.

3.4.7.1 Koplopers, beloften en achterblijvers

We beoordelen alle potentiële beleggingen in aandelen en bedrijfsobligaties op basis van rendement, risico, kosten en duurzaamheid. Op basis van onze analyse bepalen we of een bedrijf een ‘koploper’ of een ‘achterblijver’ is. We beleggen alleen in een achterblijver als we verwachten het bedrijf aan te kunnen sporen tot het doorvoeren van verbeteringen. Een bedrijf dat samen met ons aan een verbetertraject (engagement) begint, noemen we een ‘belofte’. Sinds 2020 willen onze klanten alleen maar beleggen in koplopers en beloften.

3.4.7.2 Invloed uitoefenen

Daarnaast brengen we elk jaar onze stem uit op duizenden aandeelhoudersvergaderingen. In 2021 besteedden we nog meer dan gebruikelijk aandacht aan beloningen. Sommige bedrijven, zoals grote supermarktketens, webshops en pakketbezorgingsbedrijven, hebben aanzienlijk geprofiteerd van de coronapandemie en van het feit dat cafés, restaurants en winkels langere tijd gesloten waren. We zijn van mening dat het management in dergelijke gevallen geen uitzonderlijk hoge bonussen zou mogen ontvangen en hebben tegen de beloningsrapporten gestemd waarin dergelijke bonussen werden voorgesteld. 

3.4.8 Beleggingen en klimaat

Vermogensbeheer maakt een grondige analyse van mogelijke risico’s van klimaatverandering voor de beleggingsportefeuilles van onze klanten. We beoordelen bedrijven waarin we beleggen om er zeker van te zijn dat zij hun CO2-uitstoot verlagen en een strategie hebben voor de overgang naar een klimaatneutrale economie.

Voor de vastgoedportefeuille hebben we een database samengesteld met informatie uit verschillende bronnen, waarmee we de risico's van extreme weersomstandigheden en de stijgende zeespiegel voor tienduizenden gebouwen kunnen beoordelen. We identificeren klimaatrisico's en brengen hier verslag over uit, in overeenstemming met de richtlijnen van het Task Force on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD). 

3.4.8.1 CO2-voetafdruk van beleggingen

Al onze vermogensbeheerklanten hebben doelen gesteld om de CO2-voetafdruk van hun aandelenbeleggingen te verlagen. In 2022 zullen onze klanten aangescherpte doelen voor CO2-reductie bekendmaken. APG heeft het Commitment van de financiële sector aan het Nederlandse Klimaatakkoord ondertekend. Hierdoor zijn we verplicht verslag uit te brengen over de CO2-voetafdruk van belangrijke onderdelen van de beleggingsportefeuilles die we beheren. Dit overzicht is opgenomen in ons Verslag Verantwoord Beleggen. 

In 2021 hebben we ons aangesloten bij het Net Zero Asset Managers (NZAM)-initiatief. Daarmee verbinden we ons aan het realiseren van een CO2-neutrale beleggingsportefeuille in 2050 of eerder en beloven we samen te werken met onze vermogensbeheerklanten om dit doel voor alle beleggingen onder beheer te bereiken.

3.4.8.2 Druk zetten om uitstoot te verlagen

We gebruiken onze invloed als toonaangevende belegger om bedrijven aan te sporen hun CO2-uitstoot te verlagen. Dit doen we individueel en in samenwerking met andere grote beleggers verenigd in Climate Action 100+.

In juli 2021 kondigde SK Innovation, het grootste raffinage- en petrochemiebedrijf in Zuid-Korea, aan dat het uiterlijk in 2050 CO2-neutraal wil zijn. Deze toezegging geldt ook expliciet voor de scope 3 uitstoot die wordt veroorzaakt door het gebruik van de producten van het bedrijf. Vermogensbeheer is een van de twee beleggers die namens Climate Action 100+ engagement voert met SK Innovation. 

In aanloop naar de 26e VN-conferentie over klimaatverandering (COP26) steunden we een internationaal beleggersinitiatief dat wereldleiders oproept meer te doen om klimaatverandering tegen te gaan. Overheidsbeleid is van cruciaal belang voor het creëren van de omstandigheden waarin private investeringen de energietransitie kunnen stimuleren. Vermogensbeheer heeft ook de overheid van Zuid-Korea aangemoedigd om een transitieroute uit te stippelen naar een klimaatneutrale economie in overeenstemming met de klimaatafspraken van Parijs, en te stoppen met het bouwen van nieuwe steenkoolcentrales. 

3.4.8.3 Beleggen in energietransitie

We bouwen voor onze klanten een portefeuille op met bedrijven en projecten die bijdragen aan de energietransitie in Nederland en daarbuiten. Via ANET, het ABP Nederlands Energietransitiefonds, investeerden we in april 2021 in NET2GRID, een Nederlands snelgroeiend bedrijf in de energiesector. Een consortium onder onze leiding verwierf in juli 2021 een 50 procent belang in Stockholm Exergi Holding (SE), de grootste leverancier van stadsverwarming in Zweden. 

3.4.8.4 Bescherming van biodiversiteit

APG ondersteunt het Partnership for Biodiversity Accounting Professionals (PBAF), waarbinnen financiële instellingen een gedeelde methodiek ontwikkelen voor het meten van en rapporteren over de impact van hun beleggingen op de biodiversiteit. Door middel van hun beleggingen ondernemen deze instellingen doelgericht actie om de biodiversiteit te beschermen. 

Namens ABP investeerden we in 2021 in een groot productiebos in Chili en in Wenita Forest Products, een grote producent van bosbouwproducten in Nieuw-Zeeland. Aan deze bossen is een Forest Stewardship Council (FSC)-kwaliteitskeurmerk toegekend. Dit betekent dat zij bijdragen aan het behoud van biodiversiteit en dat het management rekening houdt met het sociale en economische welzijn van werknemers en lokale gemeenschappen.

3.4.9 Sustainable Development Goals

Wij gaan namens onze klanten actief op zoek naar beleggingen die bijdragen aan het realiseren van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Aan het einde van 2021 hadden we 112 miljard euro in beheer (2020: 91 miljard euro) aan zogenoemde ‘beleggingen in duurzame ontwikkeling’ (SDI’s).

Wederom scoren we met ons vermogensbeheer boven het gemiddelde in de jaarlijkse benchmark UN Principles for Responsible Investment met een A+ voor strategie en governance. In verband met gewijzigde tijdslijnen voor de afgifte van de rapportage is voorliggende score afgeleid van het rapportagejaar 2020.

Samen met PGGM, AustralianSuper en Britisch Columbia Investments Corporation hebben we in 2020 het Sustainable Development Investment Platform (SDI AOP) opgezet.  Dit platform stelt met behulp van kunstmatige intelligentie vast in welke mate beleggingen bijdragen aan het realiseren van de duurzame ontwikkelingsdoelen. In samenwerking met Qontigo en vermogensbeheerder BlackRock lanceerde APG in september 2021 de iSTOXX APG World Responsible Investment Indices. Het product is gebaseerd op vijf lagen van steeds striktere ESG-criteria en is een reactie op de groeiende vraag naar op maat gemaakte duurzame indexproducten. 

3.4.10 Mensenrechten en arbeidsomstandigheden

We willen dat de bedrijven waarin we beleggen de rechten van hun werknemers, lokale gemeenschappen en andere belanghebbenden respecteren. 

In 2021 voerden we ons engagement met bedrijven met activiteiten in Myanmar op, nadat een militaire staatsgreep de gekozen regering in februari ten val bracht. De Zuid-Koreaanse staalproducent POSCO C&C en de Japanse brouwerij Kirin hebben toegezegd de zakelijke banden met bedrijven die gelieerd zijn aan de militairen te verbreken, na forse druk van APG en andere beleggers. Vanwege tegenwerking van het militaire bestuur in Myanmar zijn deze stappen nog niet gerealiseerd.

Gedurende het jaar heeft de Nederlandse pensioensector verder inhoud gegeven aan het convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (IMVB). Hierin zijn afspraken gemaakt om misstanden te voorkomen bij bedrijven waarin pensioenfondsen beleggen.

3.5 Hoe we de pensioendeelnemers van dienst zijn

We richten onze organisatie zo in dat we fondsen, werkgevers en deelnemers optimaal van dienst kunnen zijn. Met innovatieve oplossingen spelen we in op hun behoeften en wensen.

3.5.1 Deelnemertevredenheid

We zien dat de deelnemertevredenheid over ons werk weer iets is gegroeid. Dat lezen we onder meer af aan de 'transactionele' Net Promoter Score (NPS), het cijfer dat aangeeft in hoeverre de deelnemer tevreden is over het contact en onze diensten zou aanbevelen bij anderen. Dit NPS cijfer betreft een intern gemeten NPS en is een samengesteld gemiddelde van diverse individuele scores van de belangrijkste klantmissies voor de fondsen ABP en bpfBOUW. De NPS is in 2021 gestegen naar +3 (2020: -1), een verbetering van 4 punten. Om de vinger aan de pols te houden en gericht actie te kunnen ondernemen, kijken we naar de specifieke klantmissies. Dit betreft bijvoorbeeld wat we doen als iemand met pensioen gaat, de hulp die we bieden bij een echtscheiding of bij een overlijden, of hoe we nieuwe deelnemers welkom heten. 

We zien de cijfers als een waardering voor het werk dat we namens de fondsen doen en als een stimulans. Ze bevestigen dat APG de goede weg is ingeslagen: we zijn ons nog nadrukkelijker gaan richten op de wensen en behoeften van de klant en blijven onszelf verbeteren aan de hand van de feedback die we krijgen. 

3.5.2 Onze reputatie

APG meet zijn bekendheid en reputatie om meer inzicht te krijgen in wat de samenleving van ons vindt en verwacht. We gebruiken hiervoor de RepTrak-methodiek. In 2021 bleek daaruit dat 21 procent van de Nederlanders bekend is met APG. In 2020 scoorden we 20 procent, ons streefcijfer. Een betere bekendheid helpt APG meer impact te maken.

Onze reputatie is iets gedaald maar blijft sterk: van 72,6 vorig jaar naar 71,6 in 2021. Deze score drukt de waardering uit die we krijgen van de Nederlanders die ons kennen. Die zit nog iets onder het doel dat we hadden gesteld (73). De sterkste reputatie vinden we onder de mensen die APG heel goed kennen. APG scoort het hoogste op 'werkomgeving' (gelijkheid, beloning, betrokkenheid) en ‘producten en diensten’. Belangrijkste reputatiefactoren voor de stakeholders zijn ‘eerlijk waarop het zaken doet’, ‘open en transparant' en ‘ethisch handelen’. Voor 2022 werken we vooral hieraan en laten we ons doel staan op 73.

3.5.3 Heldere communicatie

We communiceren met de buitenwereld zo laagdrempelig als mogelijk. De vernieuwde website en de online Newsroom, die we in 2020 hebben gelanceerd blijken een succes. Op de pagina's van de Newsroom schrijven we in begrijpelijke taal over nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden. 

3.5.3.1 BriefBoutiq

We hebben in 2021 de BriefBoutiq opgericht. Dat is een team met verschillende specialisten dat standaardbrieven en -mails aan deelnemers doorlicht en verbetert. Het gaat om ongeveer 1.800 varianten die circuleren binnen onze organisatie. Het team trekt twee jaar uit voor het herschrijven van de correspondentie, die zo begrijpelijk en compact mogelijk moet zijn.

3.5.4 Hoe we onze dienstverlening hebben geïnnoveerd

APG innoveert continu; we blijven onze dienstverlening vernieuwen. In 2021 hebben we ons vooral gericht op de rol van APG als vertrouwde gids. Vele Nederlanders maken zich zorgen over hun financiële situatie, nu of in de toekomst. Naar verwachting zal de komst van het nieuwe pensioenstelsel de onzekerheid doen toenemen. APG zet zich in voor de financiële fitheid van de pensioendeelnemer. We doen dit omdat we vinden dat dit een van onze maatschappelijke taken is. Financiële fitheid is van belang voor de samenleving en voor het welbevinden van individuen – nu, straks en later. We ontwikkelen of werken mee aan tools en platforms die hulp bieden. Dat reikt verder dan alleen de deelnemers die zijn aangesloten bij onze pensioenfondsen.

3.5.4.1 Pensioencoach gaat live

In 2021 is de Pensioencoach gelanceerd, waarmee de deelnemer een persoonlijk pensioenvoorstel kan genereren met hulp van een digitale pensioencoach. In een aantal stappen vraagt de pensioencoach naar persoonlijke informatie, zoals gewenste pensioenleeftijd, verwachte uitgaven en inkomsten. Als alle stappen zijn doorlopen, ontvangt de deelnemer een handig pensioenvoorstel op maat. Vervolgens kan direct het pensioen worden aangevraagd.  

3.5.4.2 Kandoor: 1 miljoen vragen

We dragen ook heel praktische informatie over, aan iedereen die daarbij is gebaat. Kandoor het onafhankelijke online platform waarop iedereen vragen kan stellen over zijn of haar financiën, en dus ook over het pensioen en de AOW – blijft verder groeien. In 2021 zijn meer dan 1 miljoen vragen gesteld (2020: 554.000). Het gros van de vragen wordt beantwoord door de chatbot. Waar de chatbot er niet uitkomt worden vragen beantwoord door de vrijwillige financiële gidsen. De gebruikers tonen zich zeer tevreden: de NPS komt uit op 49 (2020: 50). 

3.5.4.3 Nederlandse Schuldhulproute

APG heeft zich in 2021 namens ABP aangesloten bij de Nederlandse Schuldhulproute (NSR). Deze stichting zet zich, samen met vele partners, in voor een Nederland zonder schuldzorgen. Ruim 1 op de 5 Nederlandse huishoudens heeft moeite om maandelijks de eindjes aan elkaar te knopen, volgens gegevens van NSR. De 'route' verwijst naar gepaste hulp, van preventie tot hulpverlening. Een van de initiatieven van NSR is Geldfit.nl. Op deze site krijgen mensen via een eenvoudige online test inzicht in hun financiële situatie. Ze krijgen gerichte hulp om geldzaken op orde te krijgen of te houden. Geldfit.nl wordt ook ingezet bij werkgevers. Zo staat op de sites bij PostNL en het ministerie van Defensie een directe koppeling met de chatbot van Kandoor.

3.5.4.4 Publieksprijs voor Geldvinder

Het online platform Geldvinder, een initiatief van APG, is een jaar na de lancering in de prijzen gevallen. Tijdens de elfde editie van de Pensioen3daagse beloonden professionals uit de financiële sector het initiatief van APG met de PensioenWegwijzer Publieksprijs. Met de applicatie kan iedereen op een laagdrempelige manier werken aan de ‘financiële fitheid’. De gebruiker kan, onder meer aan de hand van een fit-test, aan de slag met persoonlijke financiële doelen voor nu, straks en later. 

3.5.4.5 Prikkl

APG heeft een belang van 40 procent genomen in het financieel coachings- en adviesplatform Prikkl. De missie van Prikkl sluit aan bij die van APG: het vergroten van financieel inzicht, mensen helpen grip te krijgen op hun geldzaken. Prikkl levert hiermee een essentiële bijdrage aan de ondersteuning van de deelnemers van de pensioenfondsen.  Sinds 2017 helpt Prikkl bedrijven hun medewerkers financieel ‘wendbaar’ te maken, met een combinatie van software en persoonlijk advies. APG is het platform ook gaan gebruiken voor de eigen medewerkers.

3.5.4.6 Attestatie de Vita

Zodra de pensioenfondsen waar we voor werken ermee instemmen, kunnen deelnemers via een app op hun smartphone een ‘bewijs van in leven zijn’ indienen. De nieuwe digitale wijze van indienen van het bewijs (dat aan allerlei regels moet voldoen en ook door een ‘bevoegde autoriteit’ moet worden ondertekend) scheelt voor een grote groep deelnemers veel gedoe, reizen en papierwerk. Ze kunnen dit bewijs gewoon vanuit huis indienen, omdat identificatie met behulp van ‘gezichtsherkenning op afstand’ wordt mogelijk gemaakt. De app is een aanvulling op ‘papier’. Omdat we mensen niet willen verplichten een smartphone te gebruiken, blijven beide naast elkaar bestaan. 

3.5.4.7 Geautomatiseerde data-uitwisseling

Om deelnemers gemakkelijker een totaalinzicht te geven in hun financiële gegevens, is er uitvoerig getest met de geautomatiseerde uitwisseling van data. Als een deelnemer dat wenst en toestaat, kan deze met behulp van de nieuwste technieken automatisch bij andere instanties bekende gegevens uploaden. Hierdoor genereert de deelnemer sneller en gemakkelijker een totaaloverzicht en kan er gerichter en persoonlijker worden gecoacht op beslissingen die belangrijk zijn voor het inkomen voor later.

3.5.4.8 Speech to text

De laatste jaren heeft APG veel geëxperimenteerd op het gebied van spraakanalyse. Met experimenten hebben we onderzocht in hoeverre nieuwe technieken (bijvoorbeeld emotie- & stressherkenning, speech to text en het maken van geautomatiseerde samenvattingen) kunnen worden ingezet om onze dienstverlening te verbeteren. We vragen de pensioenfondsen waar we voor werken of we deze functionaliteiten kunnen inzetten. We kunnen de deelnemer dan sneller helpen, is deze meer tevreden en kunnen APG-medewerkers gerichter worden gecoacht.

3.5.5 Contacten met de werkgevers

Ook werkgevers die zijn aangesloten bij onze pensioenfondsen zijn belangrijke klanten. In coronatijd is het onderhouden en creëren van contactmomenten van groot belang, bijvoorbeeld met online beeldgesprekken. Werkgevers hebben hun eigen specifieke behoeften, waar we rekening mee houden. Op hoofdlijnen betekent dit dat kleine werkgevers vooral geholpen worden met de praktische dienstverlening aan hun werknemers. Grote werkgevers zijn meer bezig met vraagstukken als duurzame inzetbaarheid en ziekteverzuim. Die ondersteunen we bijvoorbeeld met een infotheek en webinars.

In 2021 hebben we ook de nadruk gelegd op het beter verwelkomen van nieuwe werkgevers. Voor bpfBOUW hebben we het aanmeldproces volledig digitaal gemaakt, inclusief welkomstpakket. Dit is ook voor APG een verbetering; het hele proces is aanzienlijk efficiënter. Omdat snel, digitaal aanmelden niet een echte kennismaking is, hebben we een aanvullend serviceconcept bedacht dat deels al is ingevoerd. In de loop van het jaar zijn we voor enkele fondsen ook extra aandacht gaan besteden aan manieren om gegevens eenvoudiger aan te leveren en betalingen te vergemakkelijken.

We willen de dienstverlening aan de werkgevers verder verbeteren. Daar hoort ook bij dat we de banden met hen versterken. In 2021 hebben we hieraan gewerkt; we zijn begonnen met werkgevers die zijn aangesloten bij ABP. Uitgangspunt is een bedieningsconcept dat is gebaseerd op de behoeften van werkgevers.

Ook in 2021 hebben we geïnvesteerd in het verbeteren van de basisdiensten. Te denken valt aan het optimaliseren van de website, het organiseren van digitale opfrissessies en het aanbieden van informatievideo's en webinars. We hebben het bereik vergroot, de vindbaarheid verbeterd en de informatie toegankelijker gemaakt. Wat betreft aanvullende dienstverlening helpen we werkgevers bij strategische personeelsplanning en spreken we met hen over duurzame inzetbaarheid. Bij het fonds SPW werken we hier al mee. Bij bpfBOUW gaan we dit in 2022 invoeren.

3.6 Hoe we onze kennis en kunde hebben ingezet

APG heeft in de afgelopen eeuw een schat aan pensioenkennis opgebouwd. Met deze kennis en ervaring willen we de samenleving helpen. 

Veel van onze aandacht gaat uit naar de uitwerking van het nieuwe pensioenstelsel en de verduurzaming van onze beleggingsportefeuille die we namens onze klanten voeren. Mensen worden ouder, we gaan anders werken en later met pensioen. Banen veranderen door digitalisering. De klimaatproblematiek eist dat we sneller en slimmer verduurzamen. Met onze kennis willen we bijdragen aan het maatschappelijk debat over het toekomstige pensioenstelsel, waarbij het draait om aspecten als collectiviteit en solidariteit. Met ons inclusiebeleid kiezen we er bewust voor om niet aan de zijlijn te blijven staan, maar om onze invloed als grote belegger aan te wenden om bedrijven en sectoren te verbeteren. Daarover gaan we graag in dialoog en debat met alle mogelijke belanghebbenden. Daarom delen wij onze expertise met de pensioenfondsen, de sociale partners en de politiek. 

Via onze website APG.NL delen we onze kennis en communiceren we laagdrempelig met de buitenwereld, zodat iedereen daarin de weg vindt en antwoorden krijgt. We schrijven in begrijpelijke taal over nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden. Ook geluiden van buiten geven we ruimte, bijvoorbeeld in onze podcasts.

Met onze kennis helpen we ook de deelnemers grip te krijgen op hun pensioen. We bieden ze inzicht in ontwikkelingen en de gevolgen daarvan voor hun eigen situatie. Samen met de pensioenfondsen hebben we Helder Overzicht & Inzicht en de Persoonlijke Pensioenpot ontwikkeld. Het aantal deelnemers met inzicht in inkomen voor later is in 2021 marginaal gestegen naar 1.995.000 (2020: 1.965.000) en het aantal deelnemers dat inzicht heeft in pensioenvermogen kent een lichte stijging naar 1.040.000 (2020: 1.015.000).

Op het gebied van duurzaam beleggen willen we namens onze klanten koploper zijn. Voor dertig sectoren waarin we beleggen hebben we op basis van verschillende scenario's de risico's en kansen van de klimaatovergang in kaart gebracht. Het Climate Portfolio Screen (CPS) combineert een extern perspectief met de in-house deskundigheid van onze portefeuillebeheerders van vermogensbeheer. Voor onze vastgoedportefeuille hebben we een database samengesteld met informatie uit verschillende bronnen waarmee we de risico's gerelateerd aan extreme weersomstandigheden en de stijgende zeespiegels voor tienduizenden gebouwen kunnen beoordelen. Zo identificeren wij klimaatrisico's en brengen we het Verslag Verantwoord Beleggen uit.

Binnen de Groeifabriek op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen komen al gauw digitale toepassingen in beeld. Bij de innovatie die hier plaatsvindt komen allerlei technieken als artifical intelligence, big data, cloud computing en machine learning samen. Deze innovatie biedt vele kansen. Met in-house ontwikkelde technologieën gaan we onze fondsen helpen hun strategie te realiseren.

De kennis en kunde van onze medewerkers is een groot goed. In het hoofdstuk Hoe we met elkaar werken doen we verslag van de inspanningen om motivatie, flexibiliteit en veerkracht te laten aansluiten bij deze tijd, waarin veel verandert. Om klaar te zijn voor het nieuwe pensioenstelsel zetten we in op goede en gekwalificeerde medewerkers met een specialisatie in digitalisering. En dat valt niet mee in een krappe arbeidsmarkt.

3.7 Onze financiële positie

Het primaire doel van APG is een zo hoog mogelijke pensioenwaarde voor deelnemers te bereiken, en dus niet een zo hoog mogelijk bedrijfsresultaat. 

Dat neemt niet weg dat we in 2021 een financieel resultaat van 78 miljoen euro hebben behaald (2020: 42 miljoen euro), wat een flinke stijging is ten opzichte van vorig jaar. Dit resultaat staat gelijk aan een rendement op het eigen vermogen van 19,5 procent (2020: 10,7 procent), terwijl onze doelstelling voor de herziening van ons kapitaal en dividendbeleid op 6,14 procent lag. De effectieve belastingdruk kwam in 2021 uit op 23,4 procent (2020: 10,0 procent). 

Onze vermogenspositie is sterk, evenals onze liquiditeitspositie. De operationele kasstroom over 2021 was positief. De omzet wordt gerealiseerd via langdurige contracten met de klanten. Met als bijzonderheid dat de omzet van het vermogensbeheer deels afhankelijk is van de ontwikkeling van het beheerd vermogen. De dienstverlening is -ondanks corona - net als in voorgaand jaar volledig gecontinueerd.

Lagere operationele kosten

Ons financieel resultaat over 2021 is voornamelijk toe te schrijven aan lagere kosten die we hebben gemaakt, met name op personeelsvlak. Door de coronapandemie hebben we een groot deel van het jaar bijna volledig vanuit huis gewerkt. Daardoor hebben we veel minder reis- en verblijfskosten gemaakt.

Daarnaast hebben we helaas in 2021 moeten vaststellen dat we simpelweg niet alle veranderinitiatieven tegelijkertijd konden doorvoeren, bijvoorbeeld omdat we vaak afhankelijk zijn van dezelfde collega's in specifieke domeinen. Ons doel was om in 2021 meer veranderingen te realiseren, zoals het verder uitrollen van het digitaliseringsprogramma binnen ons vermogensbeheer. Door krapte op de arbeidsmarkt is het niet gelukt om alle vacatures op het gebied van digitalisering in te vullen. Hierdoor vallen onze personeelskosten lager uit dan verwacht.

Stijging reguliere omzet

Wat betreft de reguliere omzet zien we bij de pensioenuitvoering een groei in het aantal deelnemers, wat leidt tot een hogere vergoeding voor onze pensioenuitvoeringdiensten. Binnen ons vermogensbeheer is de omzet toegenomen door een groei van het totaal belegd vermogen (waaraan een deel van onze vergoeding is gekoppeld).

Additionele financieringsafspraken met klanten over strategische initiatieven

De kosten in het verslagjaar voor strategische initiatieven zijn aanzienlijk. Over de invulling van deze initiatieven vindt afstemming plaats met onze pensioenfondsklanten; er worden additionele afspraken met ze gemaakt over de financiering hiervan. De programma’s Grip op Data, Pensioen van Straks en projecten die zijn gericht op deelnemergerichtheid, hebben geleid tot een stijging van de omzet van pensioenuitvoering. De omzet van vermogensbeheer is toegenomen door activiteiten in het kader van digitalisering. 
De komende jaren zullen we fors moeten blijven investeren om herstelacties door te voeren in de pensioenadministratie en om APG klaar te stomen voor het nieuwe pensioenstelsel. Over de financiering van deze toekomstige investeringen zijn we in nauw overleg met onze aandeelhouders en pensioenfondsklanten.

De markt verschilt

De concurrentiepositie in de markt voor pensioenuitvoering en vermogensbeheer is verschillend, en daarmee ook de winstmarges. Waar de winstmarge op onze pensioenuitvoering zeer laag is en op specifieke activiteiten zelfs negatief, is de winstmarge op onze vermogensbeheeractiviteiten ruim voldoende gebleken. Wat betreft de pensioenuitvoering is in de toekomst een daling van de (gemiddelde) prijs per deelnemer noodzakelijk. Dankzij de genoemde investeringen in strategische initiatieven bieden we op termijn een betere dienstverlening en worden na invoering van het nieuwe pensioenstelsel onze kosten lager.

Kapitaal- en dividendbeleid

Belangrijke uitgangspunten in ons kapitaal- en dividendbeleid zijn financiële stabiliteit, ruimte voor mogelijke strategische investeringen, geen overkapitalisatie en een vereist rendement, passend bij een maatschappelijk georiënteerde organisatie. In de loop van het jaar hebben we onze rendementsdoelstelling herzien. In de toekomst sluit een rendementsdoelstelling die gebaseerd is op rendement op eigen vermogen, niet meer aan bij de fiscale transfer pricing uitgangspunten die gelden ten aanzien van de relatie die APG heeft met ABP. Door de herziening in ons kapitaal- en dividendbeleid is de financiële doelstelling voor 2021 bijgesteld naar een rendement op de kosten die gerelateerd is aan de dienstverlening aan ABP. Voor de andere klanten blijft de doelstelling van 6,14 procent rendement op het eigen vermogen onveranderd.

In 2021 heeft APG een dividend over het boekjaar 2020 van 74 miljoen euro aan de aandeelhouders uitgekeerd. De voorgestelde dividenduitkering voor 2021 is berekend op basis van de analyse van het beschikbare vermogen versus ons vereiste kapitaal volgens het kapitaal- en dividendbeleid. Onze statutaire winstbestemming over 2021 is opgenomen in de Jaarrekening.

Verwachtingen

De financiële uitgangspunten blijven voor 2022 nagenoeg gelijk. We gaan in 2022 aan de slag met de selectie van een nieuwe polis- en kapitaaladministratie. Doordat we weer meer vanaf kantoor gaan werken en door extra inspanningen om vacatures in te vullen, nemen naar verwachting de operationele kosten in 2022 toe, met als gevolg dat het netto resultaat voor 2022 lager zal zijn dan in 2021.