Voorwoord
Heldere keuzes
Het mag toeval zijn, maar precies honderd jaar na de oprichting van ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland – waaruit APG is voortgekomen – beginnen we aan een ongekende, rigoureuze pensioenhervorming.
APG vervult daarbij een belangrijke rol. Als ’s lands grootste pensioenuitvoerder, die behalve ABP nog zeven andere pensioenfondsen als klant heeft en zo’n 4,8 miljoen pensioendeelnemers bedient, zijn we dat aan onze stand verplicht. We zien het als onze taak al onze expertise in te zetten voor de bouw van een transparant en toekomstbestendig nieuw stelsel.
En dan te bedenken dat Nederland nu al een van de beste pensioenstelsels ter wereld heeft, gebouwd op een solidariteit die jong en oud verbindt, rijk en arm, werkenden en niet-werkenden. Die blijft intact bij het nieuwe pensioenstelsel, en daar zijn we erg blij om. APG gelooft in solidariteit en collectiviteit: zo maken we meer mogelijk voor de individuele deelnemer. Niet voor niets komt armoede onder ouderen in Nederland veel minder voor dan in de meeste andere westerse landen.
Het wordt een hele klus. De uiterste datum waarop pensioenfondsen kunnen overstappen op het nieuwe stelsel is 1 januari 2027, maar we verwachten dat enkele van onze klanten dat al eerder doen. Dan is het allemaal ineens niet zo ver weg meer: we hebben drie jaar de tijd om een geheel nieuwe polis- en kapitaaladministratie op te bouwen waarnaar de gegevens en het opgebouwd kapitaal voor die miljoenen deelnemers veilig en foutloos worden overgeheveld.
In het huidige stelsel is redelijk zeker wat het uiteindelijke pensioenbedrag wordt. In de toekomst zal dat meebewegen met economische ontwikkelingen en beleggingsopbrengsten. Het 'Pensioen van Straks' wordt een pensioenpot voor de lange termijn, die ook nog eens transparant en persoonlijk is. Deelnemers krijgen inzicht in hun eigen pensioenvermogen, wat zal leiden tot meer vragen. We geven in gewonemensentaal de informatie die deelnemers nodig hebben om hun eigen pensioen te begrijpen.
Als pensioenuitvoerder wordt APG nog meer dan nu een modern communicatie- en IT-bedrijf, met op de achtergrond een andere organisatie waar onze pensioenuitvoering en ons vermogensbeheer meer naar elkaar toe groeien. Die transformatie, die al is ingezet, gaat de hele organisatie raken. De veranderingen zijn zo enorm dat we heldere keuzes moeten maken. Het nieuwe stelsel is topprioriteit. Dat betekent onder meer dat we bepaalde projecten even op een lager pitje zetten, medewerkers om- of bijscholen en digitaal geschoolde mensen werven. Daar zijn we in 2021 al mee begonnen. Ondertussen is 'de winkel gewoon open' en mag onze dienstverlening op geen enkel moment verslappen. We blijven natuurlijk gaan voor die maximale pensioenwaarde voor de deelnemers van onze klanten en we zetten alles op alles om een gezond rendement te realiseren. We doen er alles aan om ook tijdens deze veranderingen onze uitvoeringsprocessen kwalitatief op orde te houden. Vanzelfsprekend doen we dat tegen zo laag mogelijke kosten.
Nieuwe pensioenwet
Hoewel we alle zeilen bij moeten zetten, hebben we nog met veel onzekerheden te maken; APG is niet de enige die voor heldere keuzes staat. De nieuwe pensioenwet, die naar verwachting begin 2023 in werking treedt, ligt nog bij de politiek in Den Haag, dat is één. Bovendien is nog niet duidelijk hoe de nieuwe regelingen worden vormgegeven. De onderhandelingen hierover zijn gaande. De hoofdlijnen staan echter vast. Onze wens is vooral dat in de volgende fase van het proces geen onnodige complexiteit wordt toegevoegd; dat is niet in het belang van de deelnemers en maakt het werk van APG ingewikkelder. Uiteraard informeren we de partijen hierover en ondersteunen we hen hierbij. Helderheid is ook hier het devies.
Alles voor de deelnemers, dat is de belangrijkste heldere keuze. Zij moeten erop kunnen vertrouwen dat het nieuwe stelsel er voor hen is, en dat hun pensioen in goede handen is. En dat APG er – namens de pensioenfondsen – voor hen is. We willen mensen, generaties helpen. We bouwen duurzaam, tegen een zo laag mogelijke prijs per deelnemer, aan een goed inkomen voor nu, straks en later. Samen met de fondsen helpen we mensen financieel fitter te worden. Bij het nieuwe pensioen, waarin iedereen een persoonlijk 'potje' heeft, zal dat een nog belangrijkere rol spelen.
Maatschappelijke plicht
Wij dragen ook bij aan een leefbare wereld. Met het vermogen dat we voor onze pensioenfondsen en hun deelnemers beheren, maken onze beleggers daarin het verschil: we zagen dit beheerd pensioenvermogen afgelopen jaar groeien van 573 miljard euro eind 2020 naar ruim 636 miljard euro eind 2021. APG is daarmee een organisatie die grote invloed heeft op onze toekomst en kan meewerken aan oplossingen. Dat zien we als onze maatschappelijke plicht. We hebben alle kennis en kunde op het gebied van duurzaamheid in huis en dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee. De ontwikkelingen in de samenleving gaan we nog nauwlettender volgen en we kijken nog nadrukkelijker hoe beleggingen zich meten met de ontwikkelingsdoelen van de VN. We zullen bewijzen dat we met reden behoren tot de wereldtop als het gaat om verantwoord beleggen.
APG heeft zelf het goede voorbeeld gegeven en belangrijke stappen gezet op het gebied van duurzaamheid en verantwoord ondernemen. We zijn in Amsterdam verhuisd naar Edge West, het meest duurzaam herontwikkelde pand van Europa, met de hoogst mogelijke BREEAM-beoordeling. Verder hebben we in 2021 ons mobiliteitsbeleid ‘vergroend’: we gaan minder reizen. Voor afstanden tot 500 kilometer is de trein nu standaard, alleen als het niet anders kan, mag er worden gevlogen. Bij alle vliegreizen zoeken we naar de vluchten met de minste CO2-uitstoot.
Natuurlijk is ook bij APG de mobiliteit veranderd door de coronapandemie. Het thuiswerken is deel van het arbeidspatroon geworden. De kantoren zullen voortaan op een andere manier worden gebruikt: veel meer als plek waar we vergaderen, of belangrijker nog, waar we elkaar ontmoeten en inspireren. Meer dan ooit beseffen we dat we graag collega's om ons heen hebben, in elk geval voor een deel van de werkweek. Maar APG mag zich gelukkig prijzen dat het een hechte club is van betrokken en bevlogen mensen. Het is een belangrijke reden waarom we ook in 2021 zo goed hebben gepresteerd.
Financiële fitheid
We sluiten het jaar af met een goed bedrijfsresultaat, beter dan het maatschappelijk rendement dat we nastreven. Niet alleen hebben we het beheerd pensioenvermogen van onze klanten in 2021 zien groeien met ruim 10 procent, ook hebben we behoorlijke stappen gezet in de dienstverlening aan de deelnemers om hun financiële fitheid te vergroten. Zo is op ons online platform Kandoor in 2021 meer dan een miljoen vragen over pensioen, AOW en andere financiële zaken beantwoord, ongeveer het dubbele van het jaar ervoor. We hebben de Pensioencoach gelanceerd, waarmee de gebruiker zelf met hulp van een digitale coach een pensioenvoorstel kan genereren. Verder hebben we hard gewerkt aan de Strategic Workforce Planning: we hebben 'academies' opgericht, onder meer op het gebied van data en digitalisering. Zeker met het oog op het nieuwe pensioenstelsel hebben we wat betreft scholing nog bergen te verzetten.
Vol vertrouwen zien we de komende jaren van veranderingen tegemoet. Omdat we bij APG samen de schouders eronder kunnen zetten. Onder andere de ondernemingsraad belichaamt die gezamenlijkheid. Het afgelopen jaar heeft de fijne samenwerking met de OR ons echt geholpen. We verkeren in ingewikkelde tijden – met een stelselherziening én een coronacrisis én een verhuizing – en die vragen om duidelijk, slagvaardig beleid. De kritische blik en adviezen van de ondernemingsraad kunnen we daarbij niet missen.
Grote uitdagingen
Er staan ons nog grote uitdagingen te wachten. Zeker is dat we voorlopig met een aantal onzekerheden hebben te werken. Daarom maken we nu heldere keuzes; om de overgang naar dat 'Pensioen van Straks' goed te kunnen doorstaan en voort te kunnen bouwen aan een robuust pensioenstelsel. APG kan dat aan. Onze medewerkers, in alle geledingen van de organisatie, hebben bewezen zich te kunnen aanpassen aan nieuwe, uitzonderlijke omstandigheden, vol overgave. Omdat ze weten dat hun werk uiteindelijk altijd om mensen gaat, mensen die nu, straks of later een pensioen krijgen. Dat verdient mijn grote dank. Ook ben ik onze pensioenfondsen, aandeelhouders, de bonden, werkgevers, deelnemers en de strategische partners zeer erkentelijk voor hun steun en bijdragen in een voor iedereen ingewikkelde periode.
APG zal – samen met de fondsen – op tijd klaar zijn voor het nieuwe pensioenstelsel, daar ben ik van overtuigd. Wat mij betreft hebben we ook de komende honderd jaar het beste stelsel ter wereld.
Op het moment dat ik mijn voorwoord afsluit zijn we geschokt door de oorlog die in februari uitbrak toen Russische troepen Oekraïne binnenvielen. We mogen onze ogen niet sluiten voor het geweld dat daarmee gepaard gaat en de humanitaire gevolgen. Ons medeleven gaat uit naar alle getroffenen.
Annette Mosman
voorzitter raad van bestuur
Amsterdam/Heerlen, 8 maart 2022